Minka Abla

Kitap Hakkında:

Kitabın Adı: Minka Abla

Yazarı : Panait Istrati

Çeviri  : Sonat Kaya

Sayfa : 143

Ebat  : 12x21 cm

Ücreti : 5,5o TL

Değerlendirmem:  %70

Ne Buldum: Kırsalda hayat zor… Kadın için daha da zor

Yazar Hakkında:

10 Ağustos 1884 yılında Romanya’nın bir liman kenti olan İbrail’de Yunanlı kaçakçı Gerasim Valsamis adlı bir baba ile Rumen çamaşırcı Yoitza İstari adlı bir annenin çocuğu olarak doğan yazar Balkanların Maksim Gorki’si olarak anılır. Gençlik yıllarını başta İstanbul olmak üzere birçok Osmanlı kentinde geçirmiş olan yazar ayrıca Mısır, Lübnan, Suriye gibi ülkeleri de gezme fırsatı bulmuştur. Bu gezileri esnasında edindiği bir Fransızca sözlük sayesinde kendi kendine Fransızca öğrenmiştir.

1916 yılında Balkanlar’daki kargaşadan kaçan verem hastası İstrati İsviçre’nin Fransızca konuşulan bir bölgesine yerleşir. Burada hastaneye yatırılır. Hastanede kaldığı zaman zarfında Fransız yazar Romain Roland’ın makalelerini ve yazılarını okur ve hayran kalır. Hastaneden taburcu olunca sürekli yazar. Roland’a bir mektup yazarak Fransızca yazıp yazmaması konusunda fikrini sorar, ama mektup Roland taşındığı için yerine ulaşmaz ve geri gelir. İstrati yazmayı bırakır. Yalnızlık acısına daha fazla dayanamaz ve bir parkta usturayla boğazını keserek intihar girişiminde bulunur. Fakat ölmeden kurtarılır. Üzerindeki mektubu dostlarından biri bulur ve bunu Roland’a ulaştırır. Roland mektubu alır almaz cevap olarak hiç durmadan yazması gerektiğini kendisinin bunun için yaratıldığını söyler.

Yaşar Nabi Nayır tarafından Türkçe’ ye de çevrilen ilk eseri Kira Kiralina’yı yazar. Bu eseri Romain Roland’ın önsüzü ile 1923 yılında yayımlanmıştır. Dilimize çevrilmiş başlıca eserleri ise Arkadaş, Akdeniz, Angel Dayı, Minka Abla, Kodin ve Braga’nın Dikenleri sayılabilir. Eserlerinde genellikle gezdiği ülkeleri değil, tanıştığı ve sevdiği insanları ön planda tutması aslında kendisinin de insani yönünü yansıtmaktadır. Bu karşılıksız ve koşulsuz insan sevgisi eserlerinde de görülmektedir. Birçok eserinde arkadaşlık ve dostluk temasını kullanan İstarti efsanevi aşkları bile arkadaşlık lar uğruna feda etmiştir.

Uzun bir süredir vücudunu esir alan verem hastalığına daha fazla karşı direnemez ve 18 Nisan 1935 yılında Bükreş’te ölür.

Arka Kapaktan:

Yaşamının tek amacı, insanları sevmek ve onlara yardım etmek olan yoksul bir köylü kızı, Minka Abla…

Doğanın ve kendisine biçilen hayatın acımasızlığı arasında sıkışmış, fakat her şeye rağmen iyi olma

Savaşını sürdürmekten vazgeçmemiş bir kahraman.

Yoksulluk ve sefalet içindeki insanlara kendini adayarak insanlığı yüceltmeye çabalayan, bu uğraşında sevgi dışında hiçbir dayanağı olmayan bir iyilik savaşçısı.

Panait İstarti, sıradan insanların kendi çabalarıyla hayatta kalma mücadelelerini açık ve samimi bir dille sunuyor okuyucuya. 

Kitabın Analizi & Yorumum:

Romanya’nın İbrail kasabasının yakınlarındaki Tuna’nın bir kolu olan Seret Çayının kıyısındaki Çayağzında geçer hikâyemiz. Kahramanımız fakir köyün fakir halkından birisi olan Alexi’nin Minka adında genç ve güzeller güzeli köylü kızı Minka’dır. Annesi ve küçük kardeşi Zamfir ile birlikte yaşamaktadır.

Yaşadıkları köy halkının tüm geçim kaynağı Seret Çayı kıyısında bataklıkta yetişen sazlıktır. Bu sazlar kesilerek sepet örülür, evlerin çatıları aktarılır ve satılarak para kazanılır. Minka, köyün dışında çayın kıyısındaki kulübede Ortapan isimli yaşlı babası ile yaşayan Minku’yu sevmektedir.  Onunla saz keserken buluşur birlikte saz keser, gönül eğlendirirler.

Bir gün evlerine kasabada ticaretle uğraşan Sima çıka gelir. Sima’nın bir lokantası, bakkal dükkânı ve meyhanesi vardır. Sima civar köylülerin çoğu zaman borçla da olsa ihtiyaçlarını gideren çirkin görünümlü cüce bir adamdır. Alexi babadan kızı Minka’yı eş olarak ister. Alexi baba tereddütsüz kızını bu zengin adama verir. Minka buna karşı çıkmak istese de sonunda bu zengin adamla evlenmeyi kabul eder. Ama aklı hala Minku’dadır.

Minka yeni evinde kraliçeler kadar rahattır, amma ve lakin kalbi hep boştur. Kendisini kocasının işlerine vererek işin başına geçer ve köyden alışverişe gelen köy halkına yardım eder. Fakat çok sıkılmaktadır. Kocası bu durumu fark eder ve köyden halası ile küçük kardeşi Zamfiri yanlarına getirtir. Bu duruma çok sevinen Minka onlarla bir müddet vaktini geçirir.

Ama kalbindeki sevgiyi dolduramadıklarını fark eder ve bir bahar bayramı kutlamaları sonrasında bohçasını alarak Minku’ya kaçar. Bu duruma çok bozulan ve gururu incinen Sima acısını çıkartacağına kendi kendine söz verir. Verdiği sözü de tutar ve bir gece ansızın askerlerle birlikte her iki aşığı da kulübelerinde yakalatır. Her ikisi de 15 gün tutuklu kaldıktan sonra serbest kalırlar.

 Tekrar köye dönerler lakin birkaç gün sonra Tuna ve Seret iki metreden fazla yükselmiş ve köyü yutmuştur. Köy halkı perişan bir halde kendi çabaları ile yaptıkları salların üzerine sığınmışlardır. Çaresiz aç perişan suların çekilmesi beklenir. Sular çekildikçe halk geride kalan evlerine yerleşmeye başlar. Minka ile Minku ise biriktirdiği para ile bir bakkal dükkânı açarlar. İlk başlarda işler iyi gitse de sonrasında evet sonrasında sürpriz v e önemli gelişmeler olur. Bundan sonrasını özetlemek kitabı okumak isteyecekler için şevk kırıcı olacağından burada bırakıyorum.

Anlaşılır ve akıcı ve yalın bir dille kaleme alınmış bu 143 sayfalık kısa romanı bir günde okudum bitirdim. Kendim de çocukluk yıllarımı kırsalda geçirdiğim için kitabı okurken adeta çocukluk yıllarımda yaşadığım ve şimdi özlemini çektiğimi o eşsiz doğa ananın kucağında hissettim kendimi. Köy yaşamındaki sefaleti, sevgiyi, gençlerin gizli kaçamak buluşmalarını, yaşlıların fakirlikten kurtulmak için kızlarını zengin birisine yamama düşüncesini ve evlilik olaylarında çocuklarının fikrini dahi almadan ben ne dersem o olur düşünce tarzını,  kırsalın kendine has örf ve adetlerini tekrar yaşadım adeta. Hatasız çevirisi de okuma keyfini arttırıyor insanın.