Bir Osmanlı Yazı

Kitabın Adı: Bir Osmanlı Yazı

Kitabın Yazarı: Melih Esen Cengiz

Yayınevi: Altın Kitaplar

Sayfa: 400

Ebat: 14x20 cm

Basım: İstanbul, 2012

Ücreti: 20 TL

Değerlendirmem: % 85

Ne buldum: Türk Musikisi esintisi tadında tarihi bir roman...

Yazar Hakkında:

1954 yılında Ankara’da doğdu. Çocukluğu Gönen’de geçti. Darüşşafaka Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde iktisat, New York Syracuse Üniversitesi’nde işletme öğrenimi gördü. Uzun yıllar özel sektörde yönetici olarak çalıştı.

1992 yılında birkaç arkadaşıyla birlikte 1907 Fenerbahçe Derneği’ni kurdu. Yazmaya üniversite yıllarında senaryolarla başladı. 2009 yılında Fenerbahçe’nin ilk yüzyılını anlatan Asr-ı Fener kitabını derledi ve yayıma hazırladı. Amatör olarak 20.yüzyıl tarihiyle ilgilenen yazar özellikle Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı dönemlerini çalışmaktadır.Şiir denemeleri de bulunan yazarın son romanı marlene’in Yetimi Nisan 2013 tarihinde raflardaki yerini aldı. Evli ve iki çocuk babasıdır.

ARKA KAPAKTAN:

Şarkılarını söylemekten asla vazgeçmediler…

Balkan bozgunun acısının henüz silinmediği hüzünlü yıllar. Jöntürk Devrimi’yle sona eren istibdat döneminin ardından Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş gibi kulüpler kuruluşlarını ilan etmiş, öncesinde sadece Çamlıca ve Göksu’da bir araya gelebilen  kızlı erkekli gençlerin birbirlerine aşk mektuplarını ilettikleri yerlere spor sahaları da eklenmiştir.

Ancak, 1914 yazının ortalarında dev Alman zırhlıları Goeben ve Breslau’nun İngilizlerden kaçıp Boğaz’a demir atmasıyla kentin üzerine kara bir bulut çöker. Türk donanmasına katılan bu iki zırhlı maalesef ki tüm imparatorluğun kaderini kökünden değiştirecektir. İstanbul sokaklarını dolduran binlerce Alman denizciyle kurulan dostluklar neticesinde, Fenerbahçe ile Goeben takımı arasında bir karşılaşma düzenlenir. Bu maçın ardından Rusya şampiyonu Odesa tarafından ülkesine davet edilen Fenerbahçe, Büyük Petro vapuruyla yola çıkar. Şenliklerle karşılandığı bu ışıltılı liman kentinde Hariciye Nezareti’nden gelen kriptolu telgrafla gençlerin yaz rüyası sona erer… Donanmayı hümayun zırhlılarının ocaklarına daha çok kömür atılırken, doldurulan topların emniyeti açılmış, harp düzenine geçilmiştir.

Kitabın Analizi & Yorumum:

1914 yılının Ağustos ayında Akdeniz’de seyretmekte olan iki Alman savaş gemisi Goeben ve Breslau İngiliz gemilerinden kaçarak boğaza giriş yapar. Her iki gemi de Osmanlı donanmasına katılarak Yavuz ve Midilli isimlerini alırlar. Gemideki bahriyeliler aynı zamanda futbol da oynamaktadırlar. Adını duydukları Fenerbahçe futbol takımı ile bir maç yapmak isterler.

Fenerbahçe kulübü yetkilileri kendilerine ulaşan bu habere çok sevinirler ve Goeben takımı ile bir maç organize edilir. Maç Papazın Çayırı denilen yerde oynanır ve berabere sonuçlanır. Bu maçla birlikte iki takım oyuncuları arasındaki dostluk pekişir.

Bu maçın haberi kısa sürede Rusya şampiyonu Odesa tarafından da duyulur ve onlarda Fenerbahçe ile bir maç yapmayı çok isterler. Fenerbahçe Odesa takımının davetlisi olarak Büyük Petro Vapuru ile Odesa’ya yola çıkar. Orada kendilerini çok samimi ve sıcak karşılarlar. Oysa Osmanlı Devleti Balkan savaşından yeni ve yenik çıkmış, askerleri yorgun ve bitap düşmüş durumdadır. Tüm bunlara rağmen Osmanlı’nın yakın zamanda 1.Dünya Savaşı’na dahil olacağından elbette her iki takım oyuncuları da haberdar değillerdir. Yapılan futbol maçı dostluk içerisinde berabere sonuçlanmıştır. Türk ve Rus futbolcular da birbirleriyle dost olmuş iyi arkadaşlıklar kurmuşlardır. Bun bir neticesi olarak Odesa takımını İstanbul’a maç yapmaya ve misafir etmeye davet ederler.

Aniden İstanbul’dan gelen geri dönün uyarısı ile apar topar Büyük Petro Vapuru ile geri dönerler. Birkaç gün sonra da Goben ve Breslau zırhlıları Karadeniz’e girerek Odesa şehrini ve limanda bulunan gemileri bombalar. Osmanlı da aslında Almanların planlı bir hilesi ile fiilen savaşın içine çekilir ve savaşa ortak olur.

Futbol maçlarının konuşulduğu, anıların anlatıldığı, özlemle sıladaki sevgililerden bahsedildiği, Çamlıca Tepesinde ilk aşkların başladığı, aşk mektuplarının elden verildiği,

Henüz daha örf ve adetlerin uygulandığı ve saygıda kusur edilmediği, barut kokusunun ve top seslerinin yankılandığı bir 1914 yazından daha fazlasını kitapta bulmak mümkün.

Yaptığım ufak çaplı araştırmada da gördüm ki “Bir Osmanlı Yazı” tarihi gerçeklere dayanan ve iyi kurgulanarak yazılmış ilginç bir roman .

 Romanın kahramanlarına gelince bunlar Fenerbahçe-Goeben ve Odesa futbol takımının oyuncuları ve bunların çevresinde bağlantılı olduğu insanlar.

 İlk başta sıkıcı gibi başlasa da okumaya devam ettikçe ilerleyen sayfalarda merak ve heyecan sarıyor insanı. Yazarın amacının Fenerbahçe futbol takımını ön plana çıkarma isteği ve niyetinde olmadığını düşünüyorum. Farklı ülke insanının ya da sporcularının

Yaşadıklarını insani yönden ele alarak tarihi gerçekler içerisinde harmanlayan yazar, spor müsabakaları ile yolları kesişen Arslanyan, Sabri, Georgi, Miço Ahmet İzzi, Wolf ve diğer birçoğunun kurdukları dostlukları, düşünceleri, ilk aşkları, savaşın getirdiği acı ve ölümü romanda çok akıcı ve yalın bir dille anlatmış. 

Özellikle romanın son kısmında Çanakkale Cephesinde askerlik görevine başlayan Fenerbahçeli futbolcu Ahmet İzzi’nin ve silah arkadaşlarının İngilizlerin açtığı ilk bombardımanda şehit olduğu sahnenin anlatıldığı bölüm ve şehitlerin cenaze namazının kılındığı sahne tam bir duygu seli diyebilirim. Hele imamın düşüncelerini dile getirdiği sahnede koptum. Boğazıma adını koyamadığım bir şey düğümlendi, yüreğim kabardı sonunda da gözlerimden yağmur gibi yaşlar aktı.

Romanı satın alırken sıradan bir Osmanlı yazında klasik Türk müziği esintisinde

bir yaşanmışlık bekliyordum açıkçası. Ama gördüm ki romanda çok fazlası varmış...

Keyifli okumalar dilerim.